Banken in de problemen en mogelijke gevolgen daarvan

Voor de economische crisis van 2008 was de bank een plek waar je zonder zorgen je spaargeld naartoe bracht. Het bankkantoor was een veilige en betrouwbare plaats voor je kapitaal en jaarlijks werd je voor je vertrouwen beloond met een mooie spaarrente. Maar banken bleken bij het ineenklappen van de Amerikaanse en Europese economie in 2008 en de jaren erna een cruciale rol gespeeld te hebben. Omwille van de centrale plaats die zogenaamde systeembanken innamen in de wereldeconomie sprak men ook wel van bankencrisis. De bankencrisis werd min of meer opgelost met financiële steun van overheden, maar jaren later blijft er zowel voor de belegger als voor de particulier nog veel onzekerheid rond de gezondheid van banken. Wanneer spreekt men van "systeembanken", en wat betekenen de begrippen "bankrun" en "bank holiday"?

Banken en economie

Dat banken een cruciale rol spelen in de maatschappij staat buiten kijf. Banken geven kredieten aan particulieren zodat ze een huis kunnen bouwen, en aan bedrijven zodat ze kunnen innoveren, om maar enkele voorbeelden te noemen. Het is net die financieel-economische eigenschap, met name het verlenen van kredieten, waar banken heel voorzichtig mee moeten omspringen om op een gezonde manier de motor van de economie te kunnen blijven. Wanneer er te makkelijk kredieten worden verleend kan net daar het schoentje gaan knijpen en ontstaat er een kredietbubbel. Dat is onder meer wat er gebeurde met de globale financieel-economische crisis van 2008.

Hypotheken

Het failliet van de grote Amerikaanse bank Lehman Brothers in 2008 was een typevoorbeeld van hoe het kan mislopen met grootbanken die risico’s nemen met kredieten. Maar Lehman Brothers was maar een van de vele banken die al te makkelijk leningen hadden verschaft aan mensen die onvermijdelijk problemen zouden hebben om aan de terugbetaling te voldoen. Tijdens de kredietcrisis van 2008 bleek dat wereldwijd tal van grootbanken verliezen maakten op het vlak van hypotheken en vastgoed. Dit leidde tot een wereldwijde economische crisis die bedrijven failliet deed gaan waardoor veel werknemers hun baan verloren.

Systeembanken

Zowel in Europa als in Amerika moesten overheden tussenkomen om zogenaamde systeembanken van het failliet te redden. Die systeembanken worden geacht te belangrijk te zijn om failliet te laten gaan, zoniet zou het hele financiële systeem in chaos terechtkomen. Systeembanken als Goldman Sachs, Deutsche Bank of ING zijn zo groot dat er een heleboel andere banken afhankelijk van zijn voor hun financiële gezondheid. Ook jaren na de economische crisis van 2008 – zowel kredietcrisis als bankencrisis genoemd – blijft er nog veel onzekerheid rond grote banken. Beleggers houden nauwgezet de kredietratings van banken in de gaten, terwijl particulieren meer en meer interesse vertonen in de gevolgen van het mogelijk failliet van hun bank. Want op een nieuwe bankencrisis en de gevolgen die het met zich meebrengt (bankrun? geld kwijt of niet?) ben je maar best goed voorbereid.